System logistyczny - definicja, struktura, cechy, przykłady

Rozpatrując szeroko rozumianą logistykę jako dziedzinę naukowo-badawcza należy skupić się na dwóch zagadnieniach. Pierwsze odnosi się do przedmiotu badań. Przedmiotem badań są systemy logistyczne, zwane łańcuchami logistycznymi lub łańcuchami magazynowo-transportowymi.

Drugie zagadnienie to metody badawcze, które są w znacznym stopniu zaczerpnięte z nauk przyczyniających się do rozwoju zarządzania złożonymi przedsięwzięciami. Należy tutaj wymienić analizę systemową, analizę rynku, projektowanie systemów informatycznych, marketing, badania operacyjne, teorie podejmowania decyzji, modelowanie oraz symulację komputerową, organizację i zarządzanie.

Do opisywania tych zagadnień niezbędny jest matematyczno-statystyczny język, który w znacznym stopniu ułatwia wykorzystywanie wspomagania komputerowego w przeprowadzaniu badań oraz pracy naukowej.

Swoistą istotę rozwiązań logistycznych stanowi tak zwane podejście systemowe. Jest ono wymagane przy wyjątkowo skomplikowanych przedsięwzięciach, gdzie fizyczne przemieszczanie się dóbr oraz towarzyszące temu uwarunkowania informacyjne osiągnęły tak wysoki stopień automatyzacji, że możliwe jest dokonanie oceny stopnia osiągnięcia celów oraz wyboru optymalnych wariantów rozwiązań. Warto tutaj podkreślić, iż podczas prowadzenia działań badawczych w zakresie logistyki najistotniejszy jest ich aspekt praktyczny oraz użyteczność w zastosowaniu, wyrażająca się w wymiernych efektach w przestrzeni ekonomicznej w kompleksowo prowadzonym rozrachunku.

Wiele podmiotów działających na rynku zadaję sobie pytanie, czy gospodarka rynkowa musi interesować się logistyką? Czy już istniejące elementy łańcuchów magazynowo-transportowych będą się w przyszłości przekształcać w systemy logistyczne? Odpowiedź na to pytanie jest dosyć złożona. Im mocniej komplikują się powiązania między odbiorcami wyrobów a ich dostawcami, wraz z całym procesem przemieszczania i magazynowania towarów, tym bardziej zasadne będzie wprowadzanie profesjonalnych systemów logistycznych.

Definicja systemu logistycznego

Omawiając poszczególne systemy logistyczne należy zwrócić uwagę na ich różnorodność, która wynika z odmiennych możliwości podejścia przez pryzmat badawczy do tego problemu. Systemy logistyczne rozumie się, jako: celowo zorganizowane oraz zintegrowane przepływy materiałów i produktów wraz z przypisanym do nich informacjom, które umożliwiają optymalizację w zarządzaniu łańcuchami dostaw. Należy przy tym spełniać wymóg odpowiedniej skali przedsięwzięcia oraz precyzji współdziałania z otoczeniem rynkowym, co generuje wprowadzenie ogólnej powszechności rozwiązań logistycznych.

Sama koncepcja logistycznego zarządzania łańcuchem dostaw to zagadnienie niezwykle szerokie i uwzględnia:

• dostawców,
• źródła surowców,
• przepływ materiałów wewnątrz firmy,
• politykę zakupu oraz gromadzenia surowca,
• dystrybucję,
• przechowywanie końcowych produktów,
• transport oraz magazynowanie.

Przykłady systemów logistycznych

Jeżeli przyjmiemy jako przykład prosty produkt finalny, czyli puszkę groszku konserwowego, to system logistyczny jest tutaj niezwykle przejrzysty. Jeden z łańcuchów dostaw rozpoczyna się w momencie wydobycia rudy żelaza na powierzchnię i przekształcenie jej w metalową puszkę. Drugi zostanie zapoczątkowany w gospodarstwie rolnika, który sieje odpowiednią odmianę groszku, następnie dokonuje jej uprawy oraz zbioru. Oba łańcuchy łączą się w fabryce, gdzie groszek zostaje umieszczony w metalowej puszce, a następnie dostarczony do supermarketu. Analizując ten prosty przykład można dostrzec ważne momenty w poszczególnych ogniwach, składające się na spójny system zwany łańcuchem dostaw. Każdy etap tego systemu jest istotny dla finalnego rezultatu.

W przypadku większych i znacznie bardziej skomplikowanych łańcuchów dostaw pojawia się mnogość różnych systemów logistycznych. Analiza takiego systemu wymaga podejścia kompleksowego. Dlatego niezwykle istotna przy klasyfikacji systemów logistycznych okazała się analiza systemowa. Tworząc bardziej złożone łańcuchy dostaw, warto je traktować w skali makro, odnosząc do całej gospodarki narodowej. W początkowej fazie wdrażania takich systemów należy stopniowo adaptować się do istniejącej przestrzeni rynkowej odnosząc się jedynie do skali mikro, czyli do skali przedsiębiorstw.

Potrzeba tego typu rozwiązań pojawiła się w obrocie towarowym przy okazji masowych dostaw towarów konsumpcyjnych, zwłaszcza tych o krótkim terminie przydatności. Dostawcy musieli zapewnić im sprawny przeładunek. Na udrożnienie przeładunku wpłynęły automatyczne systemy identyfikowania opakowań zbiorczych. Każde przedsiębiorstwo posiadało swoje logistyczne systemy transportowe. Ich stopniowa rozbudowa zaczęła powoli obejmować branże spożywcze odzieżowe a nawet przedsiębiorstwa wielobranżowe. Doskonałym przykładem tego typu rozwiązań systemowych jest organizowanie dystrybucji owoców cytrusowych. Wymaga to często przestrzegania bardzo ścisłych reżimów czasowych i skoordynowanych działań w poszczególnych ogniwach takich łańcuchów.

Logistyczne systemy przemysłowe usprawniają pracę w przedsiębiorstwie produkcyjnym oraz przynoszą znaczne obniżenie kosztów. Jest to związane z prowadzeniem modernizacji technologii dostaw. Wdrażanie odpowiednich podsystemów, które tworzą samodzielne jednostki modułowe umożliwia stopniowe unowocześnianie produkcji. Takie systemy jak:

• zaopatrzenie,
• produkcja,
• dystrybucja,
• system materiałów wtórnych, odpadów i gotowych produktów

składają się na profesjonalne i przejrzyste działanie całego przedsiębiorstwa. Zamówienia są terminowo realizowane oraz dostarczane, a zarząd otrzymuje kompleksową analizę stanu poszczególnych modułów, co pozwala na bieżąco wykrywać i usuwać ewentualne błędy lub problemy.

Zarządzanie dobrze przygotowanym i skoordynowanym łańcuchem dostaw pozwala maksymalnie wykorzystać możliwości danej firmy i zaproponować kontrahentom atrakcyjne warunki współpracy.