Mikrootoczenie i makrootoczenie przedsiębiorstwa

Mikrootoczenie przedsiębiorstwa, które określane jest również między innymi jako otoczenie bezpośrednie bądź otoczenie konkurencyjne, to czynniki funkcjonowania firmy na danym rynku i w danej branży, które wpływają na jego rozwój i funkcjonowanie. W jego zakres wchodzą podmioty, które związane są z firmą i jej działalnością - klienci, dostawcy, konkurencja.

Dokładna analiza makrootoczenia zarysowuje zagrożenia i szanse oraz poziom atrakcyjności przedsiębiorstwa. Są to zewnętrzne elementy - grupy bądź organizacje, które mogą przyczynić się do działania firmy i mogą bezpośrednio wpływać na jej działanie. Mikrootoczenie przedsiębiorstwa jednak nie jest identyczne dla wszystkich firm.

Elementy mikrootoczenia przedsiębiorstwa

Do segmentów mikrootoczenia można zaliczyć następujące poniższe grupy.

Odbiorcy
Jest to najczęściej najliczniejsza grupa, która wchodzi w skład mikrootoczenia. Odbiorcami określane są osoby, które nabywają od firmy jej produkty bądź usługi. Podczas analizy ogrywają istotną rolę z uwagi na siłę negocjacji, ponieważ znacznie wpływają na końcowy wyrób danego przedsiębiorstwa. Mogą mieć również wpływ na rozwój pracowników danej firmy, gdyż dzięki ich wymaganiom co do jakości towaru, będzie istniała większa konieczność doszkolenia pracowników i unowocześnienia metod produkcji.

Dostawcy
Są to grupy, których rolą jest dostarczania zasobów, takich jak np. energia czy środki produkcji. Przetargowa siła dostawców zależy między innymi od ilości dostawców w danym sektorze, od jakości wyrobu itp. Prawidłowa analiza dostawców może pozwolić na ograniczenie kosztów dostawy, nawiązanie dłuższej współpracy. Nie należy polegać na jednym dostawy, gdyż może odbić się to negatywnie na funkcjonowaniu firmy w przypadku powstania problemów z dostawcą.

Pośrednicy
Są to podmioty na rynku, które odpowiedzialne są za dystrybucję produktów danej firmy do odbiorców. Najczęściej posiadają oni prawo własności do rozprowadzanego produktu na drodze od przedsiębiorstwa do nabywcy. Należy przeanalizować, czy firma wymaga pomocy przy rozprowadzaniu swoich towarów oraz czy wpłynie to na obniżenie kosztów przeciętnych dystrybucji.

Konkurencja
Są to podmiotu, które stają się konkurencją dla innych przedsiębiorstw poprzez rywalizację o wszelkiego rodzaju zasoby, od klientów poczynając, poprzez dostawców, na sile roboczej kończąc. Najczęściej konkurentami są podmioty, które działają w tym samym sektorze i zatrudniają pracowników z podobnymi kwalifikacjami, dlatego istotnym jest, aby podnosić ich kwalifikacje i organizować dla nich szkolenia.

Producenci substytutów
Są to przedsiębiorstwa, które zajmują się produkcją wyrobów zastępczych, które spełniają podobne funkcje, ale są inne pod względem technologicznym.

Społeczność lokalna
Ludzie, media, związki, grupy, które znajdują w najbliższej okolicy przedsiębiorstwa. Są oni odpowiedzialni za kształtowanie opinii na temat danej firmy oraz jej produktów.

Administracja lokalna
Są to jednostki samorządowej i państwowej administracji, które odpowiedzialne są za takie czynności, jak wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności, ochrona środowiska czy wydawanie decyzji odnośnie inwestycyjno-rozwojowych przedsięwzięć.

Instytucje finansowe
Są to wszelkie banki oraz pośrednicy finansowi, a także ubezpieczyciele. Wpływają oni na kształtowanie się kosztów przedsiębiorstwa. Koszty kredytowe mają istotny wpływ na postęp w firmie oraz na zainwestowanie w jej rozwój.

Analiza mikrootoczenia opiera się na dokładnym zbadaniu sektora działalności firmy. Umożliwia tym samym ocenę zarówno jego atrakcyjności, jak i stwarzanych dla organizacji szans i zagrożeń. Na mikrootoczenie składają się zatem czynniki zewnętrzne, które w bezpośredni sposób wpływają na działanie przedsiębiorstwa. Analiza pozwala na określenie atrakcyjności rynku lub branży, a także poziomu konkurencyjności w jej obrębie. Daje to szanse oceny, który sektor działalności zapewni przedsiębiorstwu najlepsze możliwości rozwoju. Ułatwia też weryfikację atrakcyjności innych branż oraz potencjalnych kosztów zaadaptowania organizacji do ich wymagań.

Makrootoczenie przedsiębiorstwa

Jednym z istotniejszych elementów, które brane są pod uwagę przy wprowadzaniu firmy na rynek bądź w trakcie jej funkcjonowania jest makrootoczenie przedsiębiorstwa, określane również mianem otoczenia ogólnego.

Makrootoczenie przedsiębiorstwa - jest to zbiór elementów zewnętrznych, które mają wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Są to konsekwencje, które wynikają z działania firmy w określonym regionie i kraju. Czynnikami takimi są między innymi kraj, region, polityka, prawo czy strefa klimatyczna.

Segmenty makrootoczenia

Makrootoczenie przedsiębiorstwa jest czynnikiem silnie oddziałującym na jego możliwości. To ono narzuca zjawiska, które przedsiębiorstwo powinno znać i przewidywać. Każda firma powinna mieć na uwadze wszelkie szanse i zagrożenia, które znajdują się w makrootoczeniu.

Naturalne
W jego skład wchodzą związki firmy z otoczeniem, które powstają w wyniku procesu produkcji usług bądź towarów oraz energia i materiały, które niezbędne są do ich wykonania oraz odpadowe produkty, które pozostają po wytworzeniu produktu. Z uwagi na zmniejszanie się zasobów naturalnych surowców, wytwarzanie nowych produktów staje się coraz trudniejsze. Istotnym jest, że coraz ważniejszym punktem jest ekologia oraz związane z tym oczekiwania nabywców.

Ekonomiczne
Zależy przede wszystkim od możliwości konsumentów oraz od tego, w jaki sposób są wydawane ich pieniądze. Wszystko uzależnione jest od cen, dochodów konsumentów, ich oszczędności oraz możliwości zaciągnięcia kredytu. Innymi czynnikami wpływającymi na ekonomiczne otoczenie są między innymi: wysokość bezrobocia, inflacja, kursy walut czy nawet zadłużenie kraju.

Demograficzne
Ważną kwestią, która kształtuje zapotrzebowania na towary i usługi jest demografia, czyli gęstość zaludnienia, wielkość danej populacji, wiek, płeć oraz rasa społeczeństwa. Dodatkowo społeczeństwo dzieli się na generacje, z których każda ma inne zapotrzebowanie. Dla przedsiębiorstwa znaczące są zmiany, które wywołują długoterminowe skutki, jak np. migracje czy powstawanie nowych grup w społeczeństwie.

Technologiczne
Zmiany technologiczne wbrew pozorom mogą mieć ogromne znaczenie na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Mogę spowodować upadek firmy lub wręcz przeciwnie wpłynąć na rozwój nowych. Postęp technologiczny może okazać się niejako bronią w walce z konkurencją. Jednak w przypadku braku zainteresowania postępem technologicznym może bardzo szybko stać się problemem dla danej firmy.

Polityczno-prawne
Są to przede wszystkim prawne regulacje w państwie, w którym działa przedsiębiorstwo, ale również międzynarodowe regulacje, np. Unii Europejskiej. Wpływ na firmy mają w znacznej mierze instytucje rządowe. W przypadku prawa międzynarodowego ogromne znaczenie mają przepisy związane z cłem bądź regulacje, które dotyczą atmosfery.

Międzynarodowe
Jest to segment, który można definiować jako relacje pomiędzy czynnikami znajdującymi się w kraju a tymi, co znajdują się poza nim. Dotyczy to przede wszystkim reguł i przyjętych norm w innym kraju. Rozwój małych (czy też dużych) firm ograniczają wszelkiego rodzaju restrykcje oraz sankcje. W takich wypadkach dramatycznie zmienia się konkurencja i zakres współpracy międzynarodowej.

Socjokulturowe
Obejmują kwestie wykształcenia, mobilności i postawy wobec czasu wolnego wśród społeczeństwa. Dotyczą kwestii demograficznych, włącznie z gęstością zaludnienia, tempem przyrostu naturalnego i strukturą gospodarstw domowych. Uwzględniają wielkości i strukturę kraju według płci i wieku mieszkańców. Czynniki te dotyczą również tradycji danego państwa, zróżnicowania kulturowego na jego obszarze oraz przestrzegania norm moralnych i etycznych przez społeczeństwo.