Bilans procesu transformacji polskiej gospodarki "od planu do rynku"

Transformacja ustroju gospodarczego jest procesem długotrwałym i szeroko rozłożonym w czasie. Opisać ją można jako szereg zmian zachodzących wewnątrz gospodarki danego kraju lub regionu, a w naszym przypadku była to droga prowadząca Polskę z systemu centralnie planowanego do gospodarki wolnorynkowej. Każda większa zmiana, przewrót czy też transformacja wiąże się z niepokojem, ale także z nadziejami na lepsze jutro, a spowodowana jest zazwyczaj niezadowoleniem społecznym i kalectwem obowiązującego systemu gospodarczego.

W Polsce transformacja rozpoczęła się pod koniec lat '80, a pierwszym jej sukcesem było przywrócenie niezmiernie ważnych dla Polaków symboli narodowych czyli godła w postaci Orła w złotej koronie oraz nazwy Rzeczpospolita Polska, co zapoczątkowało w 1990 roku istnienie III Rzeczpospolitej. Następnym ważnym z mojego punktu widzenia sukcesem było przeprowadzenie również w 1990 roku pierwszych w pełni wolnych wyborów prezydencki, które były oznaką odrodzenia się demokracji w Państwie Polskim. Ważną sprawą po tak wielkiej zmianie ustroju było uchwalenie konstytucji.

Mimo, iż w początkowych latach nie udało się tego osiągnąć przez zróżnicowanie poglądów politycznych elit rządzących, to pierwszy rząd III RP powołał Komisję Konstytucyjną, której udało się uchwalić Małą Konstytucję, która wprowadziła głównie podział na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Jeśli chodzi o sukcesy na arenie międzynarodowej nie można pominąć przystąpienia polski do NATO w 1999 roku oraz do Unii Europejskiej w 2004 roku. Dzięki tym posunięciom Polska w znacznie większym stopniu zaczęła liczyć się dla gospodarki szczególnie europejskiej, ale także światowej.

Proces transformacji nie przebiegał jednak tak wspaniale jak ludzie tego oczekiwali. Lata 90-91 to dla Polskiej gospodarki okres recesji, głównie w sektorze produkcyjnym i rolniczym. Po rozpoczęciu prywatyzacji zaczęło drastycznie wzrastać nieznane dotąd wśród polskiego społeczeństwa bezrobocie, ponieważ przedsiębiorcy, którzy wykupili państwowe firmy musieli redukować koszty oraz zoptymalizować i unowocześnić produkcję. Rosnące bezrobocie i niskie zarobki spowodowały migrację wielu młodych specjalistów do krajów Europy zachodniej w poszukiwaniu lepszego życia i lepszej pracy. Wielkim problemem całego procesu, który niejako został odziedziczony po Polsce komunistycznej, jest deficyt budżetowy (tzw. dziura budżetowa , której nie udało się zahamować żadnemu z dotąd rządzących ruchów politycznych.

To jest tylko krótkie podsumowanie ważniejszych dokonań transformacji polskiej gospodarki, a przecież proces ten ciągle trwa i trzeba starać się nad nim zapanować, aby jego sukcesy przyćmiły ewentualne porażki, które są nieuniknione.