Influencer - kim jest? Pojęcie, działalność. Influencer a celebryta

Pojęcie influencera wywodzi się bezpośrednio z języka angielskiego i odnosi się do anglojęzycznego terminu influence, który tłumaczy się bezpośrednio jako "wpływ". Wszystko za sprawą faktu, iż osoby te posiadają określone grono odbiorców oraz cieszą się pewnym szacunkiem w ramach własnej społeczności, a co za tym idzie mogą wywierać na odbiorców wpływ. Element ten jest absolutnie kluczowy, więc nie można mówić o influencerach bez wystąpienia tego aspektu ich działalności.

Niekiedy zwraca się przy tym uwagę na powiązanie omawianego pojęcia z szeregiem innych terminów, jak chociażby łacińskie słowo influere, które oznacza właściwie to samo, co wspomniany wyżej angielski termin. Bez względu zatem na punkt widzenia, właściwie zawsze zaznacza się, iż to niewątpliwie nowe pojęcie wywodzi się bezpośrednio z terminologii związanej z wywieraniem wpływu.

Należy przy tym zaznaczyć, że szacunek ten bardzo często budowany jest na całkiem solidnych podstawach - influencerzy odbierani są zatem bardzo często jako eksperci w danej dziedzinie, ponieważ posiadają pewne umiejętności, wiedzę lub doświadczenie w określonym zakresie. Obecnie sytuacja ta zaczyna nieco się zmieniać, ponieważ powstała swego rodzaju grupa "internetowych celebrytów", czyli osób, które swego czasu prowadziły wyspecjalizowane strony internetowe (w ramach portali społecznościowych, blogi lub vlogi) i na podstawie tej działalności stały się na tyle popularne i rozpoznawalne, że właściwie zaprzestały działań w dziedzinie, na podstawie której zyskały ową rozpoznawalność.

Celebryta - kim jest?

W tym wypadku istotne jest zatem zdefiniowanie samego pojęcia celebryty. Pojęcie to jest terminem zapożyczonym z języka anglo-amerykańskiego, które przyjęło się w tej formie w języku polskim, a zatem sytuacja wygląda analogicznie jak w przypadku pojęcia influencera, ponieważ to również zostało zapożyczone i przyjęło się w oryginalnej formie w języku polskim. Początkowo termin "celebryta" określał osobę, która wyróżniała się z grona osób wykonujących ten sam zawód lub trudniących się w tej samej profesji. Tymczasem w XX w. rozpowszechniła się definicja, która powstała konkretnie w 1961 i został po raz pierwszy użyta przez Daniela J. Boorstina - twierdził on, iż celebryta to osoba, która "znana jest z tego, że jest znana". Tego rodzaju zdefiniowanie problemu zmieniło nieco sens omawianego terminu, ponieważ w tym wypadku celebrytą nie jest osoba wyróżniająca się za sprawą własnych przymiotów, ale w sposób bliżej nieokreślony i właściwie nie jest jasne, dlaczego właściwie jest ona lepiej kojarzona od innych podobnych postaci. Z podaną definicją wiążą się nowożytne przemiany w mediach, gdzie zasada owa zdaje się sprawdzać szczególnie wyraźnie - karierę telewizyjną można zrobić bez wyróżniania się szczególnymi przymiotami, ale jedynie w wyniku medialnego promowania.

Różnica między celebrytą a influencerem

Wszystko sprowadza się właśnie do zjawiska wywierania wpływu - celebryci to niewątpliwie osoby rozpoznawane i doskonale znane w opinii publicznej (bardzo często na skalę międzynarodową), jednakże nie budują one wokół siebie żadnej społeczności, na którą mogliby wywierać wpływ. Bardzo często celebryci nie angażują się w żaden wyraźny sposób w przestrzeni publicznej - nie występują w reklamach, nie promują ściśle określonych produktów itd. W tym kontekście zatem pojawia się kolejny niezwykle istotny element związany z działalnością influencerów - ich działania wiążą się z wywieraniem wpływu, zaś wpływ ten zazwyczaj związany jest z promowaniem ściśle określonych produktów lub usług.

Działalność influencerów

W tym kontekście pojawia się kolejny element świadczący o specyfice zjawiska działalności influencerów i możliwość stworzenia podstawowej kategoryzacji. Szczegóły związane z typologią omawianego zjawiska zostaną omówione w kolejnych podrozdziałach, jednakże ten należy zaznaczyć już w tym miejscu ze względu na jego wpływ na definiowanie zjawiska jako całości. Działalność influencerów opiera się na wywieraniu wpływu, jednakże zjawisko rozwinęło się w tak znaczący sposób tylko i wyłącznie dlatego, że zostało ściśle powiązane z reklamą. Promowanie określonych postaw społecznych czy produktów, z których influencerzy sami korzystają stanowiło pierwszy etap rozwoju zjawiska. Bardzo szybko jednak został dostrzeżony potencjał w ramach biznesu - producenci i dystrybutorzy zdali sobie szybko sprawę z tego, że osoby wpływowe mogą także reklamować ich produkty za określoną cenę. Od tego właśnie zaczęła zmieniać się forma prowadzona przez nich działalności - obecnie omawiane pojęcie postrzegane jest właśnie w kontekście działalności reklamowej. Influencerzy wykorzystują bowiem swoje wpływy w celu promowania produktów w ramach umów z firmami komercyjnymi. Promocja tego typu powinna teoretycznie opierać się zazwyczaj na krytycznej ocenie, jednakże ze względu na szanse uzyskania korzyści finansowych influencerzy bardzo często rezygnują z obiektywnej oceny i działają na dokładnie tej samej zasadzie, co reklamy zamieszczane przez producentów czy dystrybutorów w ramach radia, telewizji czy Internetu.

Follower

Mówiąc w skrócie: działalność influencerów to działalność komercyjna. Nie chodzi tu wyłącznie o wywieranie wpływu w ramach własnej grupy docelowej, lecz o planowane i odpłatne wykonywanie tego typu działań. Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, iż pojęcie to wiąże się także z kolejnym istotnym elementem, jakim jest posiadanie ściśle określonej grupy odbiorców. Dla biznesu szczególnie interesujące nie są wyłącznie osoby influencerów, lecz właśnie istnienie pewnej grupy społecznej, w ramach której influencerze mogą promować wspomniane wcześniej produkty. W tym wypadku grupa jest rozumiana także w swoisty sposób, ponieważ nie chodzi tu bynajmniej o zbiór zupełnie anonimowych osób, lecz pewne grono, z którym influencer ma bezpośredni kontakt, zaś relacje są silnie spersonalizowane. Wówczas wywierany wpływ jest jeszcze silniejszy, zaś reklama wiąże się z pewnym niezwykle istotnym elementem zaufania konsumenckiego. Ludzie słuchają influencerów, ponieważ im ufają, zaś w przypadku klasycznej reklamy zaufanie tego rodzaju właściwie nie występuje, dlatego właśnie działalność osób tego typu jest tak skuteczna i cieszy się tak dużą popularnością pośród biznesu. Grono odbiorców określane jest w ramach literatury przedmiotu mianem "followersów" (od angielskiego słowa "follow", śledzić; "follower" to osoba, która śledzi twórczość danego influencera).

Istnienie swoistej grupy odbiorców stanowi właśnie zasadniczy element, który wyróżnia influencerów z grona po prostu osób wpływowych i rozpoznawalnych. Tak na przykład piłkarze w Polsce należą do osób powszechnie rozpoznawalnych i znanych, a także prowadzą w pewnym sensie działalność komercyjną, co sprowadza się przede wszystkim do brania udziału w licznych kampaniach reklamowych - piłkarze promują niejednokrotnie ściśle określone produkty. Poza tym niejednokrotnie promują produkty, na których faktycznie się znają (np. produkty sportowe). Taki stan rzeczy nie sprawia jednak, że można ich nazwać influencerami, ponieważ nie posiadają wąskiej grupy odbiorców, z którymi mają osobiste relacje. Ponadto ich działalność nie opiera się na autorskiej stronie internetowej, blogu czy vlogu.

Podsumowując można przyjąć definicję influencera jako osobę wpływową, która dzięki swojemu wpływowi jest w stanie oddziaływać na ludzi i wykorzystuje te zdolności w celach marketingowych.

Na zakończenie należy podkreślić jeszcze jeden istotny element, który wyróżniany jest w przypadku niektórych definicji badanego pojęcia - kiedy mówi się o wpływie na ludzi zazwyczaj chodzi o stosunkowo duża grupę odbiorców (np. co najmniej sto osób). Oczywiście przyjęcie ściśle określonej cezury w tym kontekście nie jest także właściwie. Tak na przykład w przypadku założenia, iż 100 osób to minimalna liczba odbiorców, aby zostać influencerem, dochodzi do sytuacji, kiedy twórca posiadający jedną osobę mniej przestaje zaliczać się do tego grona, mimo że faktycznie może reklamować różnego rodzaju produkty w sieci. Ponadto niezwykle trudna jest ocena faktycznej liczby followersów ze względu na fakt, iż nie wszyscy formalni śledzący kanał czy stronę internetową faktycznie angażują się w tego typu działalność. Tak na przykład ilość subskrypcji kanału nie zawsze pokrywa się ze średnią ilością wyświetleń pod filmami.